บทประพันธ์เนื้อเพลงในทำนองไทยเดิมและสากล
เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรีเป็นผู้ที่รักการดนตรี เมื่อยังมีบรรดาศักดิ์เป็นพระไพศาลศิลปศาสตร์เคยเป็นศิษย์ร้องเพลงไทยเดิมของหม่อมส้มจีน และชื่นชอบเพลงปลาทองเถาจึงได้ขอต่อเพลงนี้จากหม่อมส้มจีนซึ่งเป็นนักร้องที่มีชื่อเสียงที่สุดในยุคนั้น เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรียังได้เคยร้องส่งในวงดนตรีของสามัคยาจารย์สมาคม
ท่านประพันธ์เนื้อเพลงไว้จำนวนมาก ที่รู้จักกันดีที่สุดน่าจะเป็นเพลง “กราวกีฬา” ซึ่งใช้ทำนองเพลงกราวนอกของไทย และเพลง “คิดถึง” ซึ่งใช้ทำนอง Zigeunerweisen ของ Pablo de Sarasate แต่ท่านยังได้แต่งเพลงเพื่อร้องเล่น เพลงประจำโรงเรียน รวมทั้งเพลงประกอบละครอีกหลายเพลงซึ่งเมื่อไม่ได้รับการบันทึกเสียงก็สูญหายไป และที่ถูกลืมเลือนไปเกือบสิ้นเชิงคือเพลงชาติ ซึ่งใช้ในช่วง 7 วันแรกของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
